Waar in mijn jonge dagen vooral ‘de vieze man’ de maatschappelijke gemoederen danig beroerde, later gelukkig geïdentificeerd door een zekere heer de Bie, is het recent vooral ‘de witte man’ die voor de nodige onrust in onze samenleving zorgt. Er is zelfs een boek over hem geschreven. Het zou allemaal zijn schuld zijn. Je begrijpt, ik was enorm nieuwsgierig, want ik had nog nooit een witte man gezien. Laat staan, dé witte man. “Zal hun opperhoofd wel zijn”, hoor ik mezelf nog denken.

Maar onlangs had ik geluk! Hij zat namelijk in een discussieprogramma op NPO 2 zo werd mij verteld. Een prachtige jongedame, lieve uitstraling overigens, mooie bruine kleur, zwart haar, studente sociologie, had haar buurman geïdentificeerd als ‘de witte man’?! Mijn ogen trilden, de camera zoomde op hem in, ik op ‘t puntje van mijn luie stoel…

Maar, lieve mensen, die man wás helemaal niet wit! Ik zou zeggen, meer beige met wat rozige  pigmentvlekken en zo, en wellicht her en der een wit vlekje, maar ook wel enkele bruine. Maar om ‘m nou wit te noemen? Nee, dan ben je toch echt wel kleurenblind. En hij kreeg de schuld van de slavernij, alle (?!) oorlogen en zélfs van de Spaanse inquisitie? Nou, zelfs een kind kon zien dat hij nog lang geen 500 jaar was!

 

Ik begreep er niets van, vroeger moest je toch minstens VWO hebben als je naar de universiteit wilde. Later bedacht ik me, zou ook kunnen, zou het dát dan zijn, was er wellicht iets mis met haar bril? Nou ja, in elk geval, wat ben ik blij dat ook ik die witte man niet ben! Pfff, je zal ‘m maar zijn! Krijg gewoon met ‘m te doen zeg. Mocht je hem toevallig ergens tegenkomen, zwaar zuchtend onder het C.C.S.S. (Collectieve Calvinistische Schuldgevoel Syndroom), bied ik gratis mijn diensten aan.

Goed, als je me nu wilt excuseren, nu gauw verder met m’n boek. Ik schrijf namelijk een boek over een bruine lesbische vrouw. Ik hoorde uit betrouwbare bron dat zij vermoedelijk verantwoordelijk is voor het uitsterven van de mensheid over enkele millennia, maar ik moet daar nog even op verder studeren. Ik slik natuurlijk niet alles zo maar voor zoete koek, wat denken ze wel niet?!

Maar, wie weet krijg ik ‘te hetter tijd’ toch wel gelijk. Pardon? Nee nee, ‘te zijner tijd’ is ook een vorm van discriminatie zo hoorde ik laatst. Pfff, maar eerst even naar de openbare WC. Chips, ik moet zo nodig, maar welke deur moet ik nou hebben?! Even snel denken, wat voor dag is het vandaag, oh ja, rokjesdag. Oh, dan zal het deze wel zijn… Waarom gilt iedereen nou zo?

 

Welnu, druk baasje als ik ben, verder met mijn research naar discriminatie. Er zou ook nog een Turk zijn (zie je wel, tóch weer een Turk), die volwassenen discrimineert! Even laakbaar als je het mij vraagt. Maar hij schijnt zich zelden te vertonen, durft ie alleen als de dagen korter worden. Tja, dat snap ik. Hij zou een baard hebben en vaak een rode muts dragen. Waarschuw je me even als je ‘m toevallig ziet?

 

Beste lezer, we doen al eeuwen niets anders, met het vingertje wijzen… heeft het iets opgelost? Is er werkelijk iets verandert? Het verleden kunnen we toch niet meer veranderen, de ander evenmin… Jezelf en de toekomst mogelijk nog wel! Moeten we vooral zó doorgaan, veel etiketjes blijven plakken. Vooral op ‘de ander’… en ons gevangen laten houden in het groepsdenken, ‘wij’ en ‘zij’. Verdeel en heers. Wie had dat ook al weer bedacht? Voor de meer intelligentere mensen onder ons die evenzeer als ik snakken naar meer broederschap en menselijkheid in deze wereld, vervolg ik:

 

Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wie wordt er nou eens slim in dit land?!

Ik heb er al drie gevonden:

1.     Slogan van een basisschool in mijn buurt:

• Everyone equal
• Everyone different
• Everyone special

2.     Citaat Paul de Blot:  “Niemand wordt als terrorist geboren”.

3.     Citaat Barack Obama:   “No one is born hating another person because of the color of his skin or his background or his religion”.

 

Nu begrijp je vast, hierbij mijn appèl aan een ieder om vóóral te discrimineren, naar hartelust! Van ’t zomer zei zo’n gast (en hij kon het weten, had er immers voor gestudeerd, psychiater of zo), dat het ontkennen dat je discrimineert, juist een kenmerk van discriminatie is…. Dús, doen, discrimineer!

Gymnasten onder ons weten dit al lang; we kunnen niet eens anders! ‘Discriminare’: ‘onderscheiden’. Dat kon je al als baby. Je voelde perfect het verschil tussen een vol buikje of een volle luier en wist ook heel goed hoe je dit kenbaar moest maken bij dat vertrouwde gezicht en die vertrouwde geur. En nog vóór je wist wat halitose betekende, en pas later leerde dat dat bij Tante Bep hoorde, rook je drommels goed dat zij niet je standaard verzorger was. En weer later nam je al die verschillen in kleur, spraak, voortbewegen enzovoorts ook bij anderen waar; “Hey, jij zit in een stoel met wielen”, “Hey, wat heb jij op je neus?” maar je hechtte daar geen waarde oordeel aan.

Als anderen node de intelligentie ontberen om die verschillen in uiterlijk, geloof, leeftijd, sekse of wat dan ook te vertalen in ‘minder of meer kans’, ‘über- of untermensch’, en alles wat daar aan ziekelijke denkbeelden tussen ligt, dan zegt dat iets over hun! Maar als jij het binnen laat komen en het je zo bezig houdt, wat zegt dat dan over jou? Zou Gandhi gelooft hebben dat hij minder was? Of Rosa Parks? Of Mandela?

 

Kortom, discriminatie is positief, een ieder is immers anders en even waardevol en bijzonder. Gelukkig maar, want alleen dan kunnen we van elkaar leren en iets voor elkaar betekenen! Enige vorm van discriminatie die juist niét positief is, is positieve discriminatie. Hiermee impliceer én versterk je ‘het mindere’ van welke (sub-) groep dan ook en bied je een schuilplaats voor ‘die ander’. Dat denk je tenminste. Maar het is een gevangenis! Je zit er niet in, maar hij zit in jou…

We zijn allemaal familie volgens paleontologen en gelijkwaardig. Zodra u dat inziet, vervalt in de regel heel snel de ‘w’.

Spiegeltje spiegeltje aan de wand, wie doet er nou eens aardig in dit land?

Heb jij het lef en de intelligentie (immers, het enige waar je macht over hebt ben jezelf…) naar jezelf te kijken i.p.v. ‘de ander’? Maar hoe je dat dan doet, jezelf discrimineren, onderscheiden?

Slimme vraag! Simpel antwoord! Maar nog even wachten, in het boek dat ik écht schrijf leg ik het je graag uit. Rond de jaarwisseling verschijnt ie, een boek waarin en waarmee ik ook mezelf flink discrimineer. Want, om maar eens met streekgenoot Finkers te spreken, waarom zou ik jou wél discrimineren en mezelf niet?!

Er is niets mis met hart werken als u het maar met een ‘t’ spelt, zoals u in mijn laatste nieuwsbrief kon lezen. Echter, als een mens van zijn of haar hobby zijn werk heeft gemaakt, hoe aantrekkelijk dat ook is, ook dan is het oppassen geblazen.

Zo herinner ik me van enige jaren geleden een intakegesprek van een ‘whizzkid’. Hij was goud waard voor zijn ICT-bedrijf, maar hij was druk. Veel te druk. Hij maakte lange dagen, kreeg zijn werk nooit af en was eigenlijk continu overbelast. Ik vroeg hem wat hij deed om te ontspannen. “Computerspelletjes” flapte hij er uit met een twinkeling in zijn ogen. Ik fronste één van mijn wenkbrauwen, maar zei verder niets. “Ja, maar dat doe ik puur voor de ontspanning. Een paar uurtjes elke avond” voegde hij eraan toe. “Hoe lang zit je elke dag dan achter de computer? 14 Uur of zo? Onlangs nog wel eens een boom gezien? Of je familie?…” Langzaam drong het tot hem door.

Of u nou leiding geeft aan een non-profit instelling of een bedrijf, groot of klein, vraag eens naar de hobby’s van uw medewerkers. Zodra een medewerker uitsluitend het werk als zijn/haar hobby noemt, dan is alertheid geboden. Onbalans ligt dan op de loer en dat gaat vroeger of later uiteindelijk ten koste van het werk!

Als ik u dan nog iets mag wensen voor 2015:  ook u, werk én leef met uw hart, maar zorg wel voor de broodnodige variatie.

Op een heerlijke zomeravond zit ik met een goede vriend op een terras in Boekelo. Op een gegeven moment
stapt een vriendelijk ouder stel van de fiets en gaat aan de tafel naast ons zitten. Mevrouw zegt plotsklaps fier: “We hebben met fietsen een gouden plak gewonnen!” En terwijl ik mezelf nog hoor denken “Goh, wat knap op die leeftijd.” vult ze met een zweempje irritatie aan: “Met de Olympische Spelen!” Oeps, Harry toch!

“Wat is dat toch met ons land?”, vragen mijn vriend en ik zich af. We klagen en zeuren hier wat af, maar er hoeft maar een sportfestijn te zijn, en onmiddellijk is het oranje alom. Tot ver in het buitenland kent men ons als mensen die open en tolerant zijn, die gek zijn op hun kleine landje en tot grote prestaties in staat zijn. Mede dankzij onze geschiedenis.

Maar zodra de festiviteiten voorbij zijn, krijgt de zeur- en klaagcultuur weer de overhand. Waarom kunnen we dat oranjegevoel niet vasthouden? Volgens een hoogleraar van Harvard is Nederland zelfs een voorbeeld voor de wereld! En om dat te beseffen, hoeven we helemaal niet zo ver weg te gaan tijdens onze vakantie. Toch?!

Zou de essentie liggen in de opmerking van mevrouw “We hebben een gouden plak gewonnen!” “We” in plaats van de ik-cultuur? Krijgen de heren Jacobse en van Es dan uiteindelijk toch gelijk: “Samen voor ons eigen” en “Geen gezeik, iedereen rijk?!”

Volgens mij zijn we al rijk, in vele opzichten, beseffen we dat alleen te weinig. Wat zich op dat terrasje afspeelde was een prachtig voorbeeld hoe het ook kan. Er was sprake van saamhorigheid, trots en respect. Zo maar, met onbekenden.

Dat gaf ons allen, ook de student bedrijfskunde die serveerde, een prettig gevoel. Het gevoel er te mogen zijn, het gevoel bij te dragen en er bij te horen. Geeft u de uwen dit gevoel?

• Uw kinderen?
• Uw partner?
• Uw familie?
• Uw medewerkers?

Even later, na een heerlijk kopje koffie met slagroom, vertrekken onze sportieve 60-plussers richting Enschede en komen er twee nieuwe ‘buren’: Sjouk en Karin. “Wow, wat een stuk” hoor ik mezelf denken.

Tja, een mens kan veel leren, maar sommige reacties blijven natuurlijk gewoon genetisch bepaald…

Frankrijk raakt zo langzamerhand vol met Nederlands campings. De populairste beroepskeuze lijkt nu dan ook coach te zijn. Toen ik echter in 1997 met de slogan ‘Mens in Balans – Organisatie in Balans‘ begon, stuitte ik toch wel op ‘enige’ scepsis. Overtuigd echter van het feit dat de balans van elke individuele medewerker uiteindelijk zijn weerslag krijgt op de balans van de organisatie in zijn geheel, startte ik even gepassioneerd als naïef.

Maar mede door de innovatieve manier van trainen en coachen, besloot ik destijds om vooral bedrijven in het westen te benaderen. Zo koester ik warme herinneringen aan mijn leerzame en inspirerende ontmoetingen met (HR-) managers van organisaties als PGGM, Shell, ABP en het CBS.

Zoals bijvoorbeeld die ontmoeting in 2002 met de manager van het CBS. Trots vertede hij me dat integriteit het hoogste goed was binnen het CBS en dat een verzoek van een voormalig kabinet om cijfers positief te kleuren vriendelijk doch categorisch van de hand werd gewezen. En dat terwijl ik me, omgeven door grootsheids, verontschuldig voor mijn (overigens bewuste) keuze om ‘klein’ te blijven voegde hij me toe: “Ja maar Harry, het gaat me niet om de tent, maar om de vent!” Maar hoe trots ik ook ben op Nederland en onze geweldige bedrijven, ook het beste peerd van stal struikelt wel eens. Onlangs gaf het CBS aan dat er jaarlijks 1 miljoen mensen getroffen wordt door een burn-out?! Kan vast niet zo goed rekenen als zij, maar “wie moet dan straks het werk nog doen?” zo vroeg ik mij verbaasd af.

Uiteraard hangt het er van af hoe je een burn-out definieert, maar dit lijkt me toch wel overdreven. Zelf vind ik 9 van de 10 diagnoses “burn-out” die ik hier krijg, absoluut geen burn-out! Een echte burn-out is m.i. zeldzaam; door jarenlang (soms zelf decennia) en stelselmatig misbruik en overbelasting van je systeem, zowel geestelijk als fysiek volkomen opgebrand zijn. Ook fysiek is er dan al schade ontstaan, waarvoor ik samenwerk met ’s lands beste medische specialisten. Herstel kost dan veel zorg en tijd. In de overige gevallen is er meer sprake van overspannenheid, waarbij de cliënt klachten heeft van energetische of depressieve aard, meestal een combinatie ervan. Ook dan is zorg geboden, maar herstel kost gewoon minder.

Je schijnt zelfs ook nog een “ernstige burn-out” te kunnen krijgen?! Dus nog erger dan totaal opgebrand zijn? Snapt u het nog? Ik niet meer, word er gewoon een beetje depri van… Kortom, niets mis met erkenning van je klachten en ze adequaat adresseren, maar zullen we nu weer hart gaan werken aan onze prachtige samenleving en elkaar daarin waarderen en ondersteunen?! Lijkt me veel gezonder!